Brann- og ulukkesvern, 2014

Det har vore ein auke på 8 prosent i brutto driftsutgifter til brann- og ulukkesvern i kommunane frå 2013 til 2014. Utviklinga dei siste fem åra, frå 2010 til 2014, viser ein vekst i utgiftene på 22 prosent. Utgiftsveksten held seg på om lag det same nivået som for andre tenesteområde i KOSTRA. Utgiftene til brann- og ulukkesvern utgjer om lag 1,4 prosent av dei totale utgiftene til kommunane.

Størst utgifter til beredskapsføremål

Den største utgiftsposten i brann- og ulukkesvernet i kommunane er beredskap mot brannar og andre ulukker. I 2014 blei det brukt drygt 4 milliardar kroner på brutto driftsutgifter til brannvesen, oljevernberedskap og annan beredskap mot brann- og eksplosjonsarta ulukker. I 2013 var tilsvarande utgifter snautt 3,8 milliardar kroner. Det inneber ein utgiftsvekst på vel 7 prosent i denne perioden, og drygt 20 prosent frå 2010 til 2014.

Utgiftene til førebygging av brannar og andre ulukker er, som tidlegare år, på eit lågare nivå enn utgiftene til beredskap. Samstundes er den prosentvise auken størst for førebygging. I 2014 gjekk det med i overkant av 1 milliard kroner til førebygging i form av drift av feiarvesen og andre tiltak som skal førebyggje brann og eksplosjonsarta ulukker. Det inneber ein auke på 11,6 prosent frå 2013 og vel 28 prosent dei siste fem åra. Utgifter til førebygging av brannar og andre ulukker utgjer om lag ein femdel av dei totale utgiftene til brann- og ulukkesvern i kommunane.

Færre bygnings- og bustadbrannar

Det har vore ein nedgang i talet på brannar i Noreg frå 2013 til 2014. Medan det totale talet på bygningsbrannar i 2013 var 4 046, var talet for 2014 3 701. Det gir 0,8 bygningsbrannar per 1 000 innbyggjarar. Dei fleste av brannane, 69 prosent, var bustadbrannar. Utrykkingar til brannar og andre hendingar var på same nivå i 2014 som året før; 2,5 per 1000 innbyggjarar.

Anslått erstatning til bygningsbrannar kan òg gi eit godt bilete av omfanget av brannar i ein kommune. Når det gjeld Lærdal kommune, som blei råka av storbrann i januar 2014, auka anslått erstatning for bygningsbrannar frå 46 kroner per innbyggjar i 2013, til nær 54 000 kroner i 2014. På landsnivå ser ein derimot at anslått erstatning etter bygningsbrannar per innbyggjar er på omtrent same nivå som året før: 754 kroner i 2014 og 739 kroner i 2013.

Flest årsverk knytte til beredskap

Talet på årsverk som går med til brann- og ulukkesvern, held seg relativt stabilt over tid. Dei fleste av årsverka, om lag sju av ti, går med til beredskapsarbeid. I 2014 var det i alt 3 711 årsverk som anten gjekk med til beredskap eller førebygging av brannar og ulukker. Dette utgjer ein nedgang på under 1 prosent frå 2013. Sidan 2010 har auken i årsverk vore på 6 prosent. Dekningsgraden for årsverk til brann- og ulukkesvern samla har halde seg relativt stabil dei siste fem åra med vel 0,7 årsverk per 1 000 innbyggjarar, der om lag 0,5 årsverk har gått til beredskap, og 0,2 årsverk per 1000 innbyggjarar har vore nytta til førebygging. Det er grunn til å peike på at nokre brannvesen gir uttrykk for at ressursar sette av til beredskap òg blir nytta til førebygging.

Mykje førebyggjande arbeid

Årsverk til førebyggjande arbeid går mellom anna med til feiing, kurs, informasjons- og motivasjonsverksemdretta mot folk flest og saksbehandling i byggjesaker.

Det har vore ein liten nedgang i feiarårsverk dei siste åra, høvesvis 679 årsverk i 2013 og 666 i 2014. Trass i denne nedgangen har dekningsgraden av feiarar halde seg stabil på om lag 0,13 årsverk femårsperioden vi her ser på. Samstundes har delen piper som blei feia, gått ned dei siste fem åra, frå 46 prosent i 2010 til 40 prosent i 2014. Statistikken viser elles at det i 2014 var meir enn 1,7 millionar piper i Noreg. Det er likevel grunn til tru at det stadig blir færre aktive piper. Nokre av dei har blitt erstatta av andre typar fyringsanlegg, - til dømes varmepumper i private hushald.

Ei anna viktig førebyggjande oppgåve for det kommunale brann- og feiarvesenet er å sørgje for at det blir ført tilsyn med bygningar og område der brann kan innebere tap av mange liv. Det gjeld til dømes i institusjonar, sjukehus og barnehagar, og desse einingane blir gjerne omtala som A-objekt. I 2014 fantes det nær 22 900 slike bygg, og det blei gjennomført tilsyn med 81 prosent av desse. Dette tilseier at tilsynsverksemda på landsnivå er på omtrent same nivå som i 2013. Av personane som gjennomførte tilsyn med desse bygningane, har det vore ein liten nedgang i delen som hadde den ønska kompetansen frå 91,4 prosent i 2013 til 89,2 prosent i 2014.